Bilenler bilir, memleketim Amasya’yı çok severim. Sırf memleketim olduğu için değil, hem fiziki hem de kültürel ve tarihi olarak gerçekten güzel bir şehir olduğu için de severim. Amasya’ya giden tanıdıklarım bana nereleri gezelim diye sorarlar. Dağların arasına kurulmuş ve ortasından Yeşilırmak’ın aktığı Amasya’nın camileri, köprüleri, medreseleri, müzeleri ve daha niceleri ile her sokağı ve her köşesinde tarihi bir iz var. Bütün tarihi eserlere değinmek zor olacak. Bu nedenle Amasya’da mutlaka görülmesi gerektiğini düşündüğüm 10 yeri sizlerle paylaşmak istiyorum.

Amasya Kalesi

Şehrin merkezindeki Harşena Dağı üzerinde inşa edilmiş olan bu kale Harşena Kalesi olarak da bilinir. Pontus Rumları tarafından inşa edilmiştir. Kalede sarnıçlar, su depoları, Osmanlı döneminde inşa edilmiş hamamlar bulunmaktadır. Orta yerinde Cilanbolu adında oldukça derin bir dehliz vardır. Sur duvarları hala ayaktadır. Yeşilırmak’tan 300 metre yükseklikteki kaleden görünen Amasya manzarası şahane.

Kral Kaya Mezarları ve Kızlar Sarayı

Aslında Amasya Kalesi’ne dahil olan bu bölüme Aşağı Kale de denmektedir. Kızlar Sarayı Osmanlı döneminde harem olarak kullanılmış ve Osmanlı şehzadelerine, hatunlarına, valilerine mekan olmuştur. Kral Kaya Mezarları ise şehir manzarasında oldukça dikkat çeken görüntüleriyle dağın yamacında yer almaktadır. Anadolu’nun en büyük kaya mezarlarından olup dünyada da seçkin kaya mezarları arasında gösterilmektedir. Bu bölümü ziyaret etmek için İçeri Şehir’den merdivenlerle yukarı çıktığınızda Kızlar Sarayı Kafe’de hem bir şeyler içip serinleyebilir hem de muhteşem manzaranın tadını çıkarabilirsiniz.

İçeri Şehir

İçeri Şehir olarak anılan sokağa Alçak Köprü’den, İstasyon Köprüsü’nden, Mağdenüs Köprüsü’nden ve Hükümet Köprüsü’nden girebilirsiniz. Yeşilırmak ile Harşena Dağı arasında kalan bu daracık bölgede tarihi yalıboyu evleri, hamamlar, camiler, tarihi binalarda işletilen şirin restoran ve oteller, hediyelik eşya ve el sanatı ürünleri satan dükkânlar ve demiryolu yer almaktadır. İçeri Şehir’in Hükümet Köprüsü çıkışında tarihi saat kulesi bulunur. Tarihten bir kesit gibi duran İçeri Şehir bence Amasya’nın kalbi.

II. Bayezid Külliyesi

1486 yılında Sultan II. Bayezid adına Amasya valisi Şehzade Ahmet tarafından yaptırılan külliye 15. yüzyıl Osmanlı mimarisinin gelişmiş örneklerinden biridir. Külliye cami, medrese, imaret (aşevi), türbe, şadırvan ve çeşmeden ibarettir. Muhteşem bahçesi ve yapılarıyla hiç bozulmamış II. Bayezid Külliyesi, Yeşilırmak’ın kıyısında ve şehrin göbeğinde Amasya halkının gözdesi olarak durmaktadır. 18 hücreden oluşan medrese günümüzde il halk kütüphanesi olarak kullanılmaktadır. İmaret ise halen ilk amacına hizmet etmektedir. Camiye ait iki minarenin hizasındaki çınar ağaçlarının külliye ile yaşıt olduğu bilinmektedir. Cami içinde huzuru, bahçesinde dinginliği tatmanızı mutlaka tavsiye ediyorum.

Bimarhane

1308 yılında inşa edilen ve sonraları Darüşşifa olarak da anılan Bimarhane, akıl hastalıklarının su ve müzikle tedavi edildiği yerdi. Aynı zamanda Bimarhane Medresesi, bilim insanları da yetiştiriyordu. Selçuklu mimarisinin izlerini taşıyan bu taş yapı, 2002’li yıllarda belediye konservatuarı olarak kullanılıyordu, yaz aylarında açık havada konserler verilirdi. Bu noktada belirtmeden geçemeyeceğim, Amasya’da müziğe ve müzisyen yetiştirmeye çok önem verilir. 2011’den bu yana ise Bimarhane, Osmanlı dönemi önemli hekimlerinden Amasyalı Sabuncuoğlu Şerefeddin adına ithafen Sabuncuoğlu Tıp ve Cerrahi Müzesi olarak ziyaretçilerini ağırlıyor.

Tarihi Bakırcılar Çarşısı

Yöre insanının çay içme alışkanlığı nedeniyle icat ettiği bakır semaver günümüzde de Amasya’nın meşhur ürünleri arasındadır ve halen el ile semaver ve diğer bakır ürünler yapılan dükkânlar bulunmaktadır. İşte bu dükkânların bulunduğu sokak Bakırcılar Çarşısı. Unutuldu zannedilen zanaatın yaşadığına şahit olmak, el yapımı bakır ürünler almak isterseniz burası aradığınız adres.

Amasya Arkeoloji Müzesi

Bölgenin en zengin müzelerinden biri olan Amasya Arkeoloji Müzesi’nde 11 medeniyete ait eserler sergilenmektedir. Bunların arasında arkeolojik ve etnografik eserler, sikkeler, mühürler, taş ve ahşap eserler, lahitler ve mumyalar sayılabilir. İlk çağlardan günümüze kadar birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Amasya’da bu eserleri mutlaka ziyaret edin. Tunç Çağı, Hitit Çağı, Helenistik Çağ, Bizans Çağı, Osmanlı Dönemi ve daha birçok dönemin eserlerini gördüğünüzde insanlık tarihinin gözünüzün önünden film şeridi gibi geçtiğini hissedebilirsiniz : )

Ferhat ile Şirin Âşıklar Müzesi

İran edebiyatında Hüsrev-ü Şirin, divan edebiyatında Ferhat ile Şirin olarak bilinen halk öyküsüne göre Ferhat, Şirin’e olan aşkı için ve onunla evlenebilmek uğruna Amasya’daki Elma Dağı’nı delerek şehre su getirmiştir. Ferhatarası mevkiinde Ferhat ile Şirin’in sembolik mezarlarının yanında; Aslı ile Kerem, Leyla ile Mecnun, hatta Romeo ve Juliet gibi kavuşamamış âşıkların sergilendiği tematik bir müze bulunmakta. Fakat benim asıl görmenizi istediğim kısım başka: Ferhat Dağı olarak da bilinen Elma Dağı üzerinde Helenistik dönemde inşa edilen ve yaklaşık 2 kilometresi dışarıdan görülebilen su kanalı. Sözü geçen halk öyküsüne ithafen, Ferhat Su Kanalı olarak anılmaktadır. Ferhatarası mevkiinde Yeşilırmak kıyısındaki karayoluna paralel, Elma Dağı eteklerinde bir gerdanlık gibi uzanan kanal, insanoğlunun tarihteki ustalığına şahit olmak adına görülmeye değer. Aracınız yoksa 1, 2 ve 7 numaralı otobüsler ile buraya kolayca ulaşabilirsiniz.

Borabay Gölü

Ormanın içinde; kayın, sarıçam, sedir, kestane ağaçları arasında zümrüt renginde dingin bir göl Borabay gölü Göl çevresinde kamp, piknik ve doğa yürüyüşü yapabilir, kayıkla gölde tur atabilirsiniz. Orman içinde belediyeye ait bir dinlenme tesisi de bulunmakta. Konaklama içinse bungalov evler mevcut. Sakin sakin uzanan gölü temiz hava ve kuş cıvıltıları eşliğinde seyrederek huzura ermek ve doğayla iç içe olmak için Borabay gölünü mutlaka ziyaret edin. Şehir merkezine 60 km uzaklıktaki göle ulaşmak için araca ihtiyacınız olacak.

Terziköy Kaplıcası

Tarihi eserler, doğal güzellikler, üstüne bir de kaplıca; bu küçücük şehirde hepsi var mı dediğinizi duyar gibiyim. Kaplıcaları çok seven biri olarak, Amasya’da geçireceğiniz günleri Terziköy’de kaplıca keyfiyle taçlandırmanızı tavsiye ediyorum. Şehir merkezine bir saatlik mesafede bulunan Fimar Life adlı tesisten memnun kalacağınıza eminim (Bir tane tesis var zaten). Hamam, havuz, spa ve daha bir sürü şeyin tadını çıkarabilirsiniz. İster günübirlik ister konaklamalı, buraya uğramadan Amasya’dan ayrılmayın. Şehir merkezinden kaplıcaya giden minibüs hattı mevcut.

Bonus: Yıkılgan Köyü

Kendi köyüm diye demiyorum… Tamam tamam kendi köyüm diye diyorum. Amasya’ya geldiyseniz, özellikle de kiraz mevsimindeyse, Yıkılgan Köyü’nü mutlaka ziyaret edin. Dereleri, su kaynakları, yaylaları, meyve bahçeleri ve eski evleriyle görülmeye değer. Haftanın bazı günlerinde şehir merkezinde Ahır Önü mevkiinden kalkan Yıkılgan minibüsleri bulunmakta. Taşova ilçesine giden minibüslere binip Onluk Köprü’de inerek de köye ulaşabilirsiniz. Ya da Erzincan – Erzurum yolu sapağından otostop yapın : )

Ulaşım ve Konaklama

Amasya’ya otobüs, uçak ve tren ile ulaşabilirsiniz. İl merkezinde otobüs terminali bulunmaktadır. Havaalanı ise Merzifon ilçesinde, servisler ile il merkezine ulaşım mümkün. Tren istasyonu da merkezde yer alıyor, Sivas ve Samsun illerinden trenle ulaşabilirsiniz. Samsun’a uçakla gelip Amasya’ya otobüs ve trenle kısa sürede geçebilirsiniz. Yukarıda bahsettiğim yerlerden şehir merkezinde olanlar için herhangi bir araca ihtiyacınız yok, Amasya çok minnoş olduğu için hepsi yürüme mesafesinde. Şehir merkezinde ırmak kenarındaki tarihi binalarda kurulmuş butik otellerde konaklayabilirsiniz, The Apple Palace gibi daha lüks oteller de mevcut. Yukarıda bahsettiğim Fimar Life Thermal Resort Hotel‘i veya Borabay’da bulunan bungalov evleri de tercih edebilirsiniz.